پارگی دیسک کمر میتواند باعث بروز ناگهانی درد در گردن، کمر و یا دستها و پاها شود. دیسکهای ستون فقرات در واکنش به حرکت و فشار تغییر شکل میدهند. نشستن برای مدت بیش از 40 دقیقه میتواند باعث بروز مشکل در دیسکهای کمر شود. حرکت یا فشار بیش از حد در دیسک نیز میتواند باعث پارگی یا فتق دیسک شود. پارگی در آنولوس (لایه خارجی دیسک) ایجاد شده و سبب خارج شدن مایع داخل دیسک (نوکلئوس پولپوزوس) از محل پارگی میشود.
پارگی دیسک کمر امکان دارد به حالتهای تورم یا بیرونزدگی و خارج شدن هسته دیسک ایجاد شود. اصطلاحات مختلفی که برای توصیف مشکلات مرتبط با دیسکهای ستون فقرات استفاده میشوند شامل پارگی دیسک، بیرونزدگی دیسک، تخریب دیسک بین مهرهای و دیسک سیاه میباشند. البته این اصطلاحات مشخصکننده میزان بروز درد ناشی از عارضه دیسک کمر نمیباشند.
فهرست مطالب
علت پارگی دیسک چیست؟
پارگی دیسک یک عارضه نسبتاً شایع میباشد. دلایل پارگی دیسک شامل عوامل مکانیکی و ژنتیکی میباشند. این عارضه میتواند در هر بخش از ستون فقرات ایجاد شود ولی معمولاً در قسمت پایین کمر بروز میکند.
پارگی دیسک کمر در میانسالی بیشتر شایع میباشد چرا که با افزایش سن، انعطافپذیری دیسکها کاهش پیدا میکند. آسیبدیدگی، خم شدن و بلند کردن اشیاء سنگین و خصوصاً نشستن برای مدت طولانی میتواند باعث وارد شدن فشار بیش از حد بر دیسک شود.
در واقع عدم تحرک سبب افزایش احتمال تخریب دیسک در قسمت کمر میشود.
بر طبق تحقیقات انجام شده عوامل ژنتیکی در پارگی دیسک کمر نقش به سزایی دارند. به همین علت سابقه خانوادگی بروز این عارضه بایستی ارزیابی شود.
فروشگاه بازار پزشکی با بهره گیری از بهترین برندها و دانش فنی خود توانسته تا کنون خوش بدرخشد. فروشگاه بازار پزشکی از هر گونه تلاشی برای بالا بردن کیفیت خرید مشتریان خود دریغ نمیکند و همواره در تلاش است تا اسان ترین فرایند خرید با قیمت های واقعی و بدون واسطه از برندهای معتبر را برای مشتریان خود فراهم آورد. تامین مطمئن، سریع و اقتصادی کالاهای پزشکی و لوازم سلامت کاربران با بالاترین کیفیت از اولویت های سایت بازار پزشکی می باشند.
به منظور رفاه حال شما عزیزان امکان پاسخگویی به سوالات شما عزیزان در خصوص محصولات، نحوه سفارش، تعیین سایز و موارد دیگر می توانید با تلفن ۰۲۱۹۲۰۰۷۷۲۴ و ۰۹۳۶۱۰۵۳۳۳۳ در ساعات کاری 10 تا 17 در ارتباط باشید.
علائم پارگی دیسک کمر
تمامی انواع پارگی دیسک کمر میتوانند باعث التهاب اعصاب ستون فقرات شوند و در برخی از مواقع در ستون فقرات در قسمت گردن و قفسه سینه سبب بروز درد میشوند.
ریشه عصب آسیبدیده ناشی از پارگی دیسک محل دقیق بروز علائم را مشخص خواهد کرد. امکان دارد در اثر پارگی دیسک کمر، کمردرد ایجاد شود.
علائم پارگی دیسک کمر شامل این موارد میباشد: دردی که از کمر تا باسن، ران و ساق پا منتقل شده، بیحسی یا احساس گزگز در ران و ساق پا و ضعف در عضلاتی که عملکرد مچ پا را کنترل میکنند. این علائم ممکن است در زمان فشردگی دیسک ستون فقرات نیز بروز کنند.
پارگی دیسک در قسمت گردن میتواند باعث بروز درد، احساس گزگز، بیحسی یا ضعف در گردن، دستها یا بازوها شود. به طور کلی علائم پارگی دیسک کمر معمولاً در اثر عطسه، سرفه یا نشستن تشدید میشوند.
نحوه تشخیص پارگی دیسک کمر
پارگی دیسک کمر و درد ناشی از درگیری ریشه عصب معمولاً بوسیله بررسی سابقه پزشکی و معاینه بدنی بیمار تشخیص داده میشود.
- استفاده از تصویربرداری با اشعه ایکس میتواند سودمند باشد ولی استفاده از آن همیشه ضروری نیست.
- معمولاً استفاده از ام آر آی الزامی نمیباشد مگر این که علائم با روشهای درمانی عادی بهبود پیدا نکنند. ام آر آی برای ارزیابی پارگی دیسک و تعیین این که به تزریق یا جراحی نیاز میباشد، یک گزینه بسیار مناسب محسوب میشود.
- در برخی از مواقع، سی تی اسکن یا دیگر روشهای تصویربرداری ممکن است استفاده شوند.
درمان طبیعی پارگی دیسک کمر توسط بدن
امکان دارد درمان پارگی دیسک کمر بدون نیاز به جراحی توسط بدن به طور طبیعی انجام شود. البته به همراه درمان پارگی دیسک کمر توسط بدن بایستی از روشهای دیگری نیز به منظور کمک به روند بهبود استفاده شود.
درمان پارگی دیسک کمر توسط بدن به شیوههای زیر انجام میشود:
- جذب آب: قسمتی از دیسک که دچار پارگی شده است حاوی آب میباشد. با گذشت زمان این میزان آب توسط بدن جذب شده و در نتیجه اندازه بخش آسیبدیده کاهش پیدا میکند. در نتیجه اعصاب اطراف پارگی دیسک تحت تأثیر فشار قرار نمیگیرند.
- واکنش ایمنی: در برخی از مواقع بدن بخشی از دیسک را که دچار پارگی شده است به عنوان ماده خارجی تشخیص داده و به آن حمله میکند. در این حالت میزان آسیبدیدگی کاهش داده شده و پروتئینهای التهابی از بین میروند.
- مکانیک طبیعی دیسک: بر طبق برخی از تحقیقات انجام شده، در صورتی که ورزش به صورت مداوم و به شکل صحیح انجام شود، پارگی دیسک به سمت داخل و به دور از اعصاب نخاعی حرکت میکند.
درمان پارگی دیسک کمر
روشهای درمانی غیر جراحی اولین گزینه درمان پارگی دیسک کمر و درد ناشی از آن محسوب میشوند؛ مگر این که علائم شدید عصبی وجود داشته باشند. هدف درمان کاهش درد و رفع علائم عصبی میباشد.
در صورتی که آسیبدیدگی شدید عصب وجود نداشته باشد، در بیشتر مواقع جهت درمان پارگی دیسک کمر به جراحی نیاز نمیباشد.
درمان این عارضه معمولاً شامل فیزیوتراپی، تغییر در نحوه انجام فعالیتها و مصرف دارو میباشد. چنانچه این روشهای درمانی مؤثر نباشند، امکان دارد تزریق استروئید اپیدورال سبب رفع درد شود. در صورت علائم عصبی دردناک، ضعف یا بیحسی مداوم امکان دارد از جراحی استفاده شود.
مصرف دارو
در برخی از افراد در اثر پارگی دیسک کمر، درد شدید ایجاد نمیشود و برخی دیگر از افراد جهت تسکین درد به مصرف دارو نیاز دارند. بر اساس تشخیص عارضه و علائم ایجاد شده، پزشک نوع داروی مورد نیاز را تعیین خواهد کرد.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
در برخی از مواقع درد ناشی از پارگی دیسک در اثر التهاب اعصاب و بافتهای نرم اطراف دیسک آسیبدیده ایجاد میشود. با مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، التهاب و درد ناشی از آن بهبود پیدا خواهد کرد.
متداولترین داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی شامل ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپیرین هستند. تمامی این داروها بدون نیاز به نسخه پزشک موجود هستند. در صورتی که درد شدید ناشـی از پارگـی دیسـک با این داروها رفع نشود، امـکان دارد پزشـک داروی ضد التهابی قویتری تجویز کند.
داروهای شلکننده عضلانی
در صورتی که دیسک از محل خود خارج شده و سبب فشردگی عصب شود، امکان دارد در سیگنالهای الکتریکی که از عصب به بافت عضله مجاور حرکت میکنند اختلال ایجاد شده و در نتیجه اسپاسم دردناک عضلانی ایجاد میشود. داروهای شلکننده عضلانی باعث تسکین اسپاسم و رفع درد میشوند و انجام حرکت را راحتتر میسازند. امکان دارد این داروها برای مدت یک یا دو هفته تجویز شوند. پس از این مدت درد ناشی از اسپاسم عضلانی معمولاً خود به خود رفع خواهد شد.
داروهای مُسکن
در صورتی که پارگی دیسک کمر باعث فشردگی عصب شود، امکان دارد درد شدید ایجاد شود. در این حالت ممکن است پزشک مصرف یک دوره کوتاه داروی مُسکن را توصیه کند. داروهای مُسکن بایستی حداکثر برای مدت یک هفته مصرف شوند. این داروها تا زمان آغاز تأثیر داروهای ضد التهابی یا شلکننده عضلانی به تسکین درد کمک میکنند.
کورتیکو استروئید
در صورتی که داروهای دیگر در تسکین درد کمر یا گردن مؤثر نبودند، امکان دارد پزشک داروی کورتیکو استروئید خوراکی برای بیمار تجویز کند. استروئید سبب کاهش التهاب در قسمت مجاور پارگی دیسک شده و فشار را از روی عصب مورد نظر برداشته و سبب تسکین درد میشود. داروهای استروئید معمولاً برای مدت 7 تا 10 روز مصرف میشوند. پس از این مدت زمان پزشک دوباره علائم عارضه را ارزیابی خواهد کرد.
کاهش وزن
اضافه وزن میتواند مشکلات مرتبط با ستون فقرات را تشدید کند. وزن اضافی میتواند مهرهها، مفاصل و دیسکهای ستون فقرات را از راستای طبیعی خارج کند. در صورت پارگی دیسک و داشتن اضافه وزن، امکان دارد آسیبدیدگی عصبی ایجاد شده و درد تشدید شود.
تغییر در نحوه انجام فعالیت
در صورت وجود درد شدید، امکان دارد پزشک کاهش موقتی در انجام فعالیت را به بیمار توصیه کند. البته پیشنهاد میشود که بیمار در حد امکان تحرک داشته باشد و استراحت برای مدت بیش از چند روز میتواند در تشدید عارضه مؤثر باشد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی دارای انواع مختلفی میباشد. تعیین مناسبترین روش جهت درمان پارگی دیسک کمر بر عهده متخصص فیزیوتراپی میباشد. معمولاً استفاده از رویکرد فعال با بهکارگیری ورزش و تمارین کششی از جانب متخصص فیزیوتراپی به شخص توصیه میشود. پس از گذشت چند جلسه فیزیوتراپی، بهبودی قابل توجه در بیمار قابل مشاهده است و بسیاری از افراد تنها به 6 تا 8 جلسه فیزیوتراپی نیاز دارند.
درمان دستی
در برخی از مواقع بروز مشکل در بعضی از قسمتهای بدن باعث ایجاد درد یا افزایش کشیدگی در قسمتهای دیگر میشود. در ارتباط با استفاده از درمان دستی، پزشک با توجه به وضعیت جسمانی هر شخص نوع روش درمانی را انتخاب میکند. در مورد دردهای بسیار شدید، امکان دارد کاهش موقتی در انجام فعالیت برای شخص تجویز شود. البته داشتن تحرک جسمانی در حد امکان از جانب پزشک به بیمار توصیه میشود.
تزریق
تزریق استروئید اپیدورال در تسکین درد ناشی از درگیری ریشه عصبی مؤثر میباشد. تعیین داروی مورد نظر جهت تزریق پس از بررسی کامل سابقه پزشکی و ارزیابی عارضه مورد نظر انجام میشود. واکنش بیمار به تزریق ارزیابی شده و استفاده از دیگر روشهای درمانی بسته به نتایج تزریق به بیمار توصیه میشود. تزریق دارو معمولاً بخشی از برنامه جامع درمانی محسوب میشود.
جراحی
در صورتی که روشهای درمانی فوق تاثیری در درمان پارگی دیسک کمر نداشته باشند و یا چنانچه علائم عصبی مانند ضعف یا بیحسی تشدید شوند، امکان دارد از جراحی استفاده شود.
انتخاب روش جراحی به منظور درمان پارگی دیسک کمر به عوامل مختلفی بستگی دارند؛ البته جهت افزایش سرعت بهبودی و کاهش درد ناشی از جراحی، در بیشتر مواقع از روشهای کمتهاجمی به این منظور استفاده میشود.
جلوگیری از پارگی دیسک کمر
عدم توجه به نحوه انجام حرکات و فعالیتهای روزمره به مرور زمان میتواند زمینه را برای پارگی دیسک کمر فراهم کند. وضعیت نامناسب بدنی و مکانیک ضعیف بدن در بسیاری از موارد با فعالیتهای مناسب ورزشی و روش صحیح انجام حرکات قابل رفع میباشند. این اقدامات سبب بهبود راستای مفاصل شده و در نهایت به جلوگیری از پارگی دیسک کمر کمک میکنند. البته این امر به زمان نیاز دارد و مانند جراحی یک روش درمانی سریع محسوب نمیشود.
فعالیتهایی مانند یوگا، تای چی، پیلاتس، تمارین قدرتی، روش فلدن کرایس و یا استفاده از تکنیک الکساندر در جهت جلوگیری از پارگی دیسک کمر مؤثر هستند.
هر یک از این روشها سبب تعادل عضلانی و بهبود راستای مفاصل میشوند و توسط بسیاری از متخصصین فیزیوتراپی جهت درمان مشکلات مرتبط با ستون فقرات مورد استفاده قرار میگیرند.