تزریق استروئید برای تسکین درد کمر، سیاتیک، آرتروز ستون فقرات و مفاصل

اگر کمردرد و سیاتیک دارید،احتمالا شما هم درمان های مختلفی را جهت تسکین درد و بهبودی امتحان کرده اید. پزشک هم احتمالا مصرف دارو، فیزیوتراپی یا روشی برای رفع فشار از روی ستون فقرات و برای درمان مشکل شما، تجویز کند.از طرفی، تزریق استروئید اپیدورال یکی دیگر از راهکارهای رایج برای درمان غیر جراحی، کمردرد است.

تزریق استروئید و تسکین درد

تزریق استروئید اپیدورال یکی از پرکاربردترین درمان های غیرجراحی است که برای کمردرد و پا درد تجویز می شود. بسیاری از مطالعات، حاکی از اثربخش بودن استروئیدها در کنترل علائم کمردرد هستند.

چرا تزریق استروئید تا این اندازه میتوانند موثر باشند؟

هنگامی که سلول های بدن فرد آسیبی می بینند یا عفونی می شوند، پروتئین هایی به نام سیتوکین ها را آزاد می کنند. این سیتوکین ها باعث التهاب و تورم می شوند که این تورم، روی اعصاب و ریشه های عصبی فشار وارد می کند و منجر به احساس درد در شخص می شود.

داروهای کورتیکواستروئیدی هورمون های ضد التهابی قوی ساخته شده توسط خود بدن را تقلید می کنند. هنگامی که استروئیدها در دوزهای درمانی تجویز و تزریق می شوند(یعنی مقادیری بزرگتر از آنچه بدن قادر به ساختن آن است)، از آزادسازی سیتوکین ها جلوگیری می کنند و در نتیجه التهاب را کاهش داده و باعث تسکین درد می شود.

از آنجایی که استروئیدها به عنوان سرکوب کننده سیستم ایمنی عمل می کنند، می توانند درد مفاصل مرتبط با برخی از بیماری های خود ایمنی، نظیر لوپوس و آرتریت روماتوئید را نیز درمان کنند.

استروئید اپیدورال را می توان با داروهای بی حس کننده موضعی مانند لیدوکائین، ترکیب و تزریق کرد.

نکته ی بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که، استروئیدها فقط علائم را تسکین میدهند که در این مورد برای مثال، کمردرد است، اما قادر به درمان علل زمینه ای بیماری یا عارضه نیستند.

چه زمانی از استروئیدها برای تسکین کمردرد استفاده می شود؟

برای افرادی که از کمردرد مزمن رنج می برند، تزریق کورتیکواستروئید می تواند باعث تسکین درد و بهبود عملکرد جسمانی آنها شود. در این بخش، شرایط مختلفی را که تحت آن پزشک ممکن است از استروئیدها برای تسکین کمردرد استفاده کند، ذکر شده است:

درد مرتبط با اعصاب

تزریق استروئید بیشتر برای تسکین کمردرد همراه با سیاتیک، تنگی ستون فقرات، فتق دیسک، بیماری دژنراتیو دیسک و اسپوندیلولیستزیس استفاده می شود. همه این عارضه ها، نقطه ی اشتراکی دارند، آنهم این است که همه ی آنها موجب التهابی میشوند که به اعصاب نخاعی فشار وارد می کند. به همین دلیل است که تزریق استروئید با خواص ضد التهابی که دارد، یک روش درمانی موثر و کارآمد است.

درد مفاصل ناشی از آرتروز

تزریق کورتیکواستروئید اغلب برای تسکین درد مداوم مفاصل مرتبط با انواع خاصی از آرتروز التهابی، توصیه می شود. بیماران مبتلا به آرتروز روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک، اسپوندیلیت انکیلوزان، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (لوپوس)، و آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان ممکن است تجربه ی تسکین درد ناشی از تزریق استروئید را داشته باشند. علاوه بر کاهش درد ناشی از آرتریت، تزریق استروئید همچنین می‌تواند التهابی که مفاصل یا دیگر ساختارهای بدن دچار آن شده اند را متوقف کند. تزریق کورتیکواستروئید به طور معمول اولین راه درمان برای دردهای مرتبط با آرتریت نیست. در بسیاری از موارد، از آنها برای تسکین سریع و کوتاه مدت درد استفاده می شود، در حالی که در کنار آن، بیماران از داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs) سنتی یا بیولوژیک نیز استفاده میکنند.

فیزیوتراپی و مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، درد را قطع نمی کنند

در بسیاری از موارد، تزریق استروئید، راهکار حد وسط بین درمان محافظه کارانه و جراحی است. برای بیمارانی که مجاز به استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن جهت تسکین درد نیستند، تزریق استروئید می تواند در کوتاه مدت درد را تسکین دهد و به میزان موثری کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشد. تزریق استروئید نیز نسبت به سایر روش‌های محافظه‌کارانه، مانند فیزیوتراپی، تسکین درد سریع‌تری را موجب میشود. در حالی که برخی از مطالعات نشان داده اند که فیزیوتراپی و تزریق کورتیکواستروئید به طور مشابه در تسکین کمردرد مزمن موثر هستند، مطالعات دیگر نیز نشان می دهد که بیماران درجه بالاتری از تسکین درد را با سرعت بیشتری با تزریق استروئیدها تجربه می کنند. استروئیدها علائم (نه علل ریشه ای) اختلالات اسکلتی و عضلانی را تسکین میدهند، اما به خودی خود می توانند مزایایی هم داشته باشند که میزان این مزایا از عوارض نسبتا کوتاه مدت تزریق آنها بیشتر است. تزریق کورتیکواستروئید به “شکستن چرخه درد و التهاب کمک می کند و به بدن اجازه می دهد تا ریکاوری کند.

استفاده به عنوان ابزاری برای تشخیص

همچنین می توان از تزریق استروئید اپیدورال برای ارزیابی نقش برخی اعصاب یا مفاصل در درد اسکلتی-عضلانی استفاده کرد. پزشکان از بلوک های انتخابی ریشه عصبی برای تشخیص رادیکولوپاتی گردنی یا کمری(فشردگی اعصاب نخاعی در گردن یا کمر) استفاده می کنند. اگر تزریق داروی استروئیدی به یک ریشه عصبی خاص باعث از بین رفتن علائم شود، این نشانه به پزشک شما می گوید که کدام عصب باعث درد شما شده است. همچنین می‌توان از تزریق استروئید برای تشخیص درد ناشی از التهاب در مفصل ساکروایلیاک (در قسمت پایین ستون فقرات، درست بالای دنبالچه)، مفاصل فاست (مفاصل بین مهره‌های ستون فقرات) و اعصاب داخلی (اعصابی که داخل کانال نخاعی هستند) استفاده کرد.

انواع کورتیکو استروئیدها

استروئیدها اشکال مختلفی دارند اعم از، کرم های موضعی، قرص ها و استروئید های استنشاقی، اما در این مقاله، تمرکز ما بر روی تزریق استروئید اپیدورال است. بسته به علت کمردرد و سابقه پزشکی فرد، پزشک ممکن است یکی از کورتیکواستروئیدهای زیر را تجویز کند، از جمله:

• کورتیزون
• پردنیزون
• پردنیزولون
• متیل پردنیزولون
• تریامسینولون
• دگزامتازون
• بتامتازون

روش تزریق استروئید

تزریق استروئید اپیدورال را می توان در یک کلینیک یا بیمارستان بصورت سرپایی انجام داد. این تزریق احتمالا بین ۱۵ تا ۴۵ دقیقه طول بکشد. پس از آن، تا ۴۰ دقیقه قبل از ترخیص، تحت نظر پزشک خواهید بود. در طول این عمل، روی میز عکسبرداری با اشعه ایکس، روی شکم دراز می کشید. ناحیه پشت شما که در آن سوزن وارد می شود تمیز می شود و از یک بی حس کننده موضعی برای بی حس کردن ناحیه تزریق استفاده می شود. شما در طول عمل بیدار و بهوش خواهید بود. تحت هدایت فلوروسکوپ اشعه ایکس، پزشک یک سوزن توخالی را در فضای اپیدورال، که فضای داخل کانال نخاعی شماست، درست خارج از غشایی که از نخاع شما محافظت می کند، وارد می کند. به احتمال زیاد وقتی سوزن وارد می شود، احساس فشار و نیشگون مانندی خواهید کرد. در بیشتر موارد، پزشک ابتدا مایع رنگی را به بدن شما تزریق می کند که به عنوان ماده حاجب نیز شناخته می شود تا از قرار دادن صحیح سوزن در محل مورد نظر، اطمینان حاصل کند. سپس مخلوطی از داروی کورتیکواستروئید و یک عامل بی حس کننده را تا حد امکان نزدیک به آن عصب تزریق می کنند. اکثر بیماران می توانند یک روز پس از عمل خود به فعالیت عادی و روزمره خود ادامه دهند. بسیاری از افراد پس از تزریق، تسکین درد فوری را تجربه می کنند، که این امر احتمالا می تواند به داروهای بی حس کننده مربوط باشد. این تسکین درد، موقتی است و معمولاً چند ساعت پس از عمل از بین می‌رود. خود استروئیدها ممکن است بین دو تا سه روز طول بکشد تا به طور کامل اثر کنند، بنابراین طبیعی است که درد شما قبل از بهبودی کامل، عود کند و یا حتی به طور موقت بدتر شود. اگر در محل تزریق احساس درد کردید، از یخ و مسکن های بدون نیاز به نسخه، برای تسکین درد استفاده کنید. از پدهای گرمایشی، حمام آب گرم یا جکوزی استفاده نکنید.

عوارض جانبی احتمالی تزریق استروئید کدامند؟

اکثر تزریقات مفاصل هیچ عارضه جانبی ندارند. عوارض جانبی که به ندرت رخ می دهد عبارتند از:

• گرگرفتگی صورت یک عارضه جانبی است که می تواند در برخی از افراد حساس به آن رخ دهد و در زنان بیشتر از مردان دیده می شود. این عارضه معمولا کمتر از ۴۸ ساعت طول می کشد، اما با اینحال باز هم ناخوشایند است. اگر گرگرفتگی واقعا آزاردهنده باشد، میتوانید آنتی هیستامین مصرف کنید.
• در افراد مبتلا به دیابت یا پیش دیابت (افرادی که قند خون بالاتر از حد نورمال دارند)، تزریق استروئید می تواند باعث جهش موقت میزان قند خون و مقاومت موقت در برابر اثرات انسولین شود. این امر در افرادی که دیابت آنها به خوبی کنترل نمی شود، شایع تر است، به همین دلیل است که اگر فرد قند خون بالایی داشته باشد پزشک تزریق را انجام نمی دهند.
• پس از تزریق کورتیزون، بهتر است قند خون خود را با استفاده از گلوکومتر و نوارهای آزمایشی چک کنید.
• تزریق استروئید می تواند باعث قاعدگی های سنگین تر و دردناک تر در برخی از زنان و کاهش قدرت باروری در مردان و زنان به دلیل تغییرات در سطح هورمون های جنسی شود.
• استروئیدها می توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند، که این امر احتمال عفونت را افزایش می دهد.
• اگر تعداد زیادی تزریق استروئید در مدت زمان کوتاهی انجام شود، احتمال بروز چندین عارضه ی نامطلوب، وجود دارد. این عارضه ها عبارتند از: پوکی استخوان، تغییرات خلقی مانند افزایش تحریک پذیری و بی خوابی. به همین دلیل است که پزشک تعداد تزریق استروئیدهایی را که یک فرد می تواند در طول یک سال داشته باشد، محدود میکند.

هر چند وقت یک بار می توانم تزریق کورتیزون داشته باشم؟

اگر پس از اولین تزریق، فواید و نتایج موثری حاصل شود، می توان از تزریق های مکرر استفاده کرد. در اینکه تزریق بیش از حد ممکن است باعث ضعیف شدن تاندون ها، رباط ها و تسریع از دست دادن غضروف شود اختلاف نظر وجود دارد، اما مطالعات دیگر خلاف این موضوع را نشان می دهند، این مطالعات نشان میدهند که تزریق می تواند روند آسیب به مفاصل را کند کند و به حفظ استحکام مفاصل کمک کند. گاهی اوقات ممکن است به سه جلسه تزریق استروئید معمولاً با فاصله یک ماه، نیاز باشد تا مشخص شود که آیا آنها برای شما مؤثر هستند یا خیر.

چه مدت طول می کشد تا تزریق کورتیزون اثر کند و اثرات آن چقدر دوام خواهند داشت؟

معمولاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول می‌کشد تا اکثر تزریق‌ها اثر کامل داشته باشند. اگر بی حسی موضعی همراه با تزریق استروئید استفاده شود، ممکن است نسبتاً سریع تر بهبود پیدا کنید. مدت زمان بهبودی کامل نیز متفاوت است. برخی از بیماران ماه‌ها، تسکین درد را گزارش می‌کنند در حالی که درد برخی دیگر، تنها چند روز تسکین پیدا می‌کنند.