کمر درد التهابی و درمان آن با دارو، رژیم غذایی مناسب، استراحت و …

کمردرد دلایل بسیاری دارد، وقتی به پزشک مراجعه می‌کنید، ایشان سعی می‌کنند علت اصلی کمردرد را تشخیص بدهند. همچنین می‌توان گفت که  کمردرد مکانیکی و کمر درد التهابی دو نوع اصلی کمردرد هستند که در دو سر طیف انواع کمردرد قرار می‌گیرند و بقیه گونه‌های کمردرد بین این دو قرار دارند. پزشکان تشخیص می‌دهند که آیا کمردرد از نوع التهابی است یا مکانیکی. در این مقاله می‌خوانید که کمردرد التهابی چیست، چه علائمی دارد و چگونه می‌توان آن را درمان کرد.

کمر درد التهابی چیست؟

التهاب واکنش طبیعی بدن به آسیب‌دیدگی یا عفونت است. اگر بدن تهدیدی را شناسایی کند، گلبول‌های سفید برای کمک به بدن در مقابله با عامل خطرناک و آسیب زننده تولید می‌شوند. هنگامی‌که گلبول‌های سفید در محل آسیب‌دیدگی یا عفونت در حال کمک به بدن هستند، نشانه‌های جزئی مانند سرخی پوست، ورم و سفتی موضعی بروز می‌یابد.

فرض بر این است که واکنش التهابی زمانی بروز می‌یابد که عاملی سلامتی بدن را تهدید کند، اما بدن گاهی اوقات واکنشی التهابی را بدون وجود خطر واقعی برمی‌انگیزد. بدن در بسیاری از موارد عاملی را به اشتباه تهدید قلمداد می‌کند و در نتیجه واکنش التهابی شروع می‌شود. ابتلا به بعضی اختلال‌های خودایمنی باعث شروع شدن التهاب مزمن درون بدن می‌شود که به نوبه خود می‌تواند باعث درد و خشکی مفصل شود.

در مورد ستون فقرات نیز چند بیماری وجود دارد که می‌تواند محرک این نوع واکنش‌های التهابی مزمن باشد. دلایل بسیاری برای التهاب کمر و یا کمردرد التهابی وجود دارد که مهم‌ترین آنها به شرح زیر است:

علائم کمر درد التهابی

خشکی و درد موضعی شایع‌ترین علائم کمردرد التهابی است. چون التهاب معمولاً حرکت روان و آزادانه بافت‌های نرم مفصلی را محدود می‌کند، از مشخصات کمردرد التهابی این است که انجام دادن بعضی حرکات ستون فقرات برای بیمار سخت یا دردناک می‌شود. دردناک شدن حرکات به ویژه پس از یک دوره عدم فعالیت، مثلاً صبح‌ها پس از خواب یا پس از نشستن طولانی مدت به بیشترین حد می‌رسد.

با توجه به موارد زیر می‌توانید تشخیص بدهید که آیا کمردردتان از نوع مکانیکی است یا التهابی:

• کمردرد چه زمانی شروع شد؟ 

اگر کمردرد در سنین پایین‌تر، مثلاً قبل از ۳۵ یا ۴۰ سالگی شروع شود، احتمالاً از نوع التهابی است.

• ورزش چه اثری بر کمردرد دارد؟ 

فعالیت احتمالاً کمردرد التهابی را کمتر می‌کند، اما اگر کمردردتان از نوع مکانیکی باشد، زیاده‌روی در ورزش کردن باعث شدیدتر شدن درد می‌شود.

• صبح‌ها که از خواب بیدار می‌شوید، کمردردتان شدیدتر است یا در طول روز؟

 بیماران دچار کمردرد التهابی معمولاً دردشان صبح‌ها شدیدتر است، اما علائم کمر درد مکانیکی در طول روز بیشتر می‌شود.

• چه علائم دیگری دارید؟

 بیماران دچار کمردرد التهابی علائم التهاب را در نقاط دیگری از بدن احساس می‌کنند که به نطر نامرتبط می‌آید؛ برای مثال به پسوریازیس یا بیماری التهابی روده مبتلا می‌شوند یا در مفصل‌های زانو یا مچ پا دچار درد می‌شوند.

• مصرف داروهای ضدالتهابی کمکی به تسکین درد می‌کند؟ 

اگر کمردرد از نوع التهابی باشد، مصرف داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن احتمالاً درد را تسکین می‌دهد.

روش‌های درمان کمر درد التهابی

یافتن درمان مناسب برای کمردرد التهابی همواره آسان نیست، اما مشکل بودن درمان کمردرد التهابی عموماً به این دلیل است که بیماران نمی‌دانند بهترین روش برای درمان چیست و در مواجهه با این درد باید چه‌کار بکنند. کمردرد التهابی برخلاف کمردرد مکانیکی و آسیب‌دیدگی دلیل آشکار و متداولی ندارد، به همین دلیل بسیاری از مردم فکر می‌کنند کمردردشان بخشی طبیعی از فرایند پیری است، پس درد را می‌پذیرند و تحمل می‌کنند تا جایی که درد شدید می‌شود و امانشان را می‌برد، آن وقت به پزشک مراجعه می‌کنند، اما در این شرایط درمان عارضۀ پیشرفت کرده سخت‌تر از گذشته است. نکته مهم این است که کمردرد هیچ‌گاه عادی نیست و در صورت بروز علائم باید برای یافتن علت اصلی کمردرد به متخصص مراجعه کنید. هرچند آرتریت برگشت‌پذیر نیست، علائم را می‌توان با مراجعه به متخصص و بهره‌گیری از درمان مناسب تسکین داد. متداول‌ترین طرح‌های درمان برای علت‌های مختلف کمردرد التهابی به شرح زیر است:

• داروهای ضدالتهابی
• درمان دارویی
• فیزیوتراپی
• ورزش‌های ملایم
• تغییر رژیم غذایی و
• ترک سیگار.

برخی بیماران به کمک متخصص روماتولوژی شناخت بیشتری از کمردرد التهابی پیدا می‌کنند. همکاری بین متخصص ستون فقرات و متخصص روماتولوژی به تسکین کمردرد التهابی کمک می‌کند تا بتوانید فعالیت‌های مورد علاقه‌تان را دوباره انجام بدهید.

آیا رژیم ضدالتهابی برای تسکین کمردرد مفید است؟

رژیم غذایی تشدیدکنندۀ التهاب رژیمی فاقد میوه و سبزی و غنی از گوشت قرمز، غلات تصفیه شده و شیرینیجات است. شواهد موجود بیانگر وجود رابطه بین رژیم غذایی تشدیدکننده التهاب و بیشتر شدن التهاب بدن است، به علاوه چنین رژیمی باعث چاقی و اضافه وزن نیز می‌شود.

از این گذشته گزارش شده است که چاقی شیوع کمردرد را افزایش می‌دهد. پس برای تسکین کمردرد لازم است که به برنامه غذایی‌تان بیشتر توجه کنید.

کمردرد غالباً نتیجه مستقیم التهاب مزمن است. اثر مصرف غذاهای مختلف بر کاهش التهاب در مطالعات متعدد بررسی شده است.

ویژگی‌های رژیم غذایی ضدالتهاب به شرح زیر است:

• حاوی مقدار کمی از کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند نان سفید، نان پیتزا، پاستا، شیرینی، آرد سفید گندم، برنج سفید و انواع دسرها؛
• حاوی مقدار مناسبی از پروتئین و چربی‌ها از قبیل اسیدهای چرب امگا ـ ۳ و
• مواد غذایی غنی از فیتونوترینت‌ها یا آنتی‌اکسیدان‌ها، ریزمغذی‌ها و فیبر.

مواد غذایی زیر به التهاب دامن می‌زند و به همین علت بهتر است از مصرفشان خودداری کنید:

• روغن‌های ناسالم مانند سویا، ذرت، آفتابگردان، کانولا و گلرنگ؛
• کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند غلات صبحانه، نان سفید، پاستای سفید، غذاهای طبخ شده و تنقلاتی از قبیل چیپس، بیسکوئیت، شیرینی و بستنی؛
• نوشیدنی‌های شیرین شده با قند و
• غذاهای سرخ شده.

رژیم ضدالتهابی

شواهد علمی متقن نشان می‌دهد که غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان اثرضدالتهابی دارد و بنابراین مصرفشان برای تسکین کمردرد و پیشگیری از حمله مجدد کمردرد مفید است. خوراکی‌های زیر دارای اثر ضدالتهابی هستند، رژیم مدیترانه‌ای بهترین رژیمی است که اکثر این مواد غذایی در آن وجود دارد و رعایت آن می‌تواند به تسکین کمردرد التهابی کمک کند:

• غذاهای دریایی: ماهی تن، سالمون، خال‌مخالی، ساردین، آنچوی و صدف؛
• میوه: مصرف بلوبری، توت فرنگی و تمشک بیش از بقیه میوه‌ها توصیه می‌شود؛
• سبزیجات با برگ سبز تیره؛
• حبوبات؛
• آجیل و دانه‌ها؛
• زیتون و روغن زیتون و
• گیاهان و ادویه‌هایی مانند زنجبیل، زردچوبه، سیر، اورگانو، دارچین، رزماری و میخک.