مزایا، معایب و چگونگی انجام تزریق دیسکوژل برای دیسک کمر

دیسکوپلاستی مدرن‌ترین روش درمان بدون خونریزی برای ناراحتی‌های دیسک گردن یا کمر است. دیسکوپلاستی یک روش جراحی با حداقل تهاجم است که در آن ماده ژلاتینی مخصوصی از روی پوست داخل دیسک بین‌مهره‌ای آسیب دیده  تزریق می‌شود. این ماده که ترکیبی از اتیل الکل، سلولز و ماده رادیواپک (پرتو ـ کدر) است، دیسکوژل نام دارد. تزریق دیسکوژل به دلیل کم‌تهاجمی و بدون خونریزی بودن نیاز به بیهوشی عمومی ندارد.

بی‌حسی موضعی در محل تزریق اعمال می‌شود و تزریق دیسکوژل با سوزنی بسیار ظریف انجام می‌شود. جراح دیسکوژل را با توجه به تصاویر فلوئوروسکوپی در دیسک ساییده تزریق می‌کند تا تمام عمل را به دقت تحت نظر داشته باشد.

سازو کار تأثیرگذاری دیسکوژل

تزریق دیسکوژل در مرکز دیسک اثر اسمزی ایجاد می‌کند و مایع فتق دیسک را از اطراف مرکز دیسک به تدریج جذب می‌کند. به این ترتیب مرکز دیسک (نوکلئوس) جدیدی بازسازی می‌شود، برجستگی یا فتق دیسک کوچک می‌شود و در نتیجه فشار ناشی از آن از روی عصب‌های مجاور برداشته می‌شود. به علاوه دیسکوژل تمام ترک‌هایی را که به دلیل ساییدگی دیسک در حلقه فیبری دیواره دیسک ایجاد شده است، پر می‌کند و می‌پوشاند. 

به این ترتیب ماده‌ای که باعث تحریک شدن و التهاب ریشه‌های عصب می‌شود، دیگر با آنها تماس نخواهد داشت. با این توصیف اصطلاح پزشکی صحیح برای این تزریق “نوکلئولیز” است، چون این عمل در واقع هسته یا همان نوکلئوس پولپوزوس دیسک بین‌مهره‌ای را تخریب می‌کند.

در چه مواردی می‌توان تزریق دیسکوژل را انجام داد؟

برای درمان فتق دیسک‌های بین‌مهره‌ای گردن و کمر تزریق دیسکوژل کاربرد دارد. یکی از مزایای بی‌نظیر این کار این است که به این روش می‌توان سه یا چند دیسک آسیب دیده را هم‌زمان درمان کرد. مزیت دیگر این تزریق این است که می‌توان دیسکوژل را همراه با داروی بی‌حسی و کورتیزون در مفصل‌های مهره‌ای تزریق کرد. به این ترتیب مشکل مزمنی که زندگی شخصی و حرفه‌ای بیمار را مختل کرده است، در یک جلسه از بین می‌رود.

نرخ موفقیت درمان با تزریق دیسکوژل

چنانچه تزریق دیسکوژل برای درمان عارضه‌های مناسب انتخاب شود، نرخ موفقیت آن بیش از ۷۵% خواهد بود. مزیت بسیار مهم این کار کم‌تهاجمی بودن این روش و انجام شدن آن تحت بی‌حسی موضعی است، به این ترتیب بیمار می‌تواند همان روز انجام عمل مرخص شود.

مزایای تزریق دیسکوژل

از روی پوست با تزریق دیسکوژل که به منظور درمان مشکلات ناشی از فتق دیسک بین‌مهره‌ای دیسکوپلاستی انجام می‌شود، مزایای متعددی دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تزریق از روی پوست انجام می‌شود و نیازی به انجام جراحی نیست؛
• دیسکوژل نیازی به بیهوش کردن بیماران ندارد؛
• این تزریق بدون ایجاد برش، خونریزی، خطر التهاب یا کشیدن بخیه انجام می‌شود؛
• بیش از یک دیسک را می‌توان در یک جلسه به طور هم‌زمان درمان کرد؛
• نیازی به بستری کردن بیماران نیست و بیماران همان روز مرخص می‌شوند و
• مطالعات جدید نشان می‌دهد، بیش از ۹۰% بیمارانی که دیسکوپلاستی انجام داده‌اند، توانسته‌اند در آینده از عمل‌های جراحی جدی و دردناک‌تر، مانند فیوژن یا خشک کردن ستون فقرات، اجتناب کنند.

معایب تزریق دیسکوژل

اگر بتوان این مورد را عیب در نظر گرفت، باید گفت که تزریق دیسکوژل فقط با اعمال بی‌حسی موضعی جزئی انجام می‌شود و بنابراین بیمار در تمام طول عمل کاملاً هوشیار است.

زمان ترخیص از بیمارستان پس از تزریق دیسکوژل

کل عمل بیشتر از ۱۵ دقیقه طول نمی‌کشد و بیمار سه تا چهار ساعت پس از تزریق از بیمارستان مرخص می‌شود. کارهای سنگین به مدت یک هفته ممنوع است و بیمار می‌تواند کارهای روزمره معمول را بدون درد انجام بدهد. بیماران در فاصله یک ماه، دو ماه و شش ماه پس از تزریق باید برای معاینه به پزشک مراجعه کنند.

هزینه تزریق دیسکوژل

این کار حتی در شرایط دشوار اقتصادی فعلی، سرسام‌آور نیست؛ در واقع اکثر مردم از عهده پرداخت هزینه این روش کم‌تهاجمی و موثر برمی‌آیند. هزینه آن تقریباً یک سوم تا یک چهارم هزینه جراحی فیوژن ستون فقرات است.

چند درصد بیماران می‌توانند تزریق دیسکوژل را انجام بدهند؟

بر اساس نتایج یک مطالعه، ۷۰ ـ ۸۰ درصد مردم در طول عمرشان دچار کمردرد می‌شوند. اگر مشکل دیسک بین‌مهره‌ای علت کمردرد باشد، تزریق دیسکوژل، به جز چند استثناء مانندشکستگی دیسک، می‌تواند درمان موثری برای تسکین کمردرد باشد ـ البته این کار در صورتی توصیه می‌شود که علائم استمرار داشته و مشکل مزمن شده باشد.

آیا این روش کم‌تهاجمی و بدون خونریزی را توصیه می‌کنید؟

تزریق این دارو به تمام بیمارانی که معیارهای لازم را برای انجام این عمل دارند، توصیه می‌شود.

اندوسکوپی ستون فقرات چیست و چه کمکی به درد مزمن کمر و سیاتیک ناشی از مشکلات دیسک می‌کند؟

محل دقیق و علت اصلی ناراحتی و مشکل در این روش شناسایی و درمان می‌شود. متخصص اندوسکوپ فیبر نوری را برای یافتن محل مشکل وارد ناحیه اپیدورال می‌کند. سپس دارو را در ناحیه مشکل‌ساز تزریق می‌کند یا  فتقی را که به عصب‌های دیسک فشار می‌آورد، با استفاده از لیزر یا استنت برمی‌دارد.

این تکنیک با استفاده از تجهیزات خاصی انجام می‌شود که دو کانال برای کنترل و هدایت عمل دارد و متخصص آن را وارد ناحیه اپیدورال می‌کند. متخصص اندوسکوپ فیبر نوری را وارد یک کانال می‌کند و از راه کانال دیگر دارو را تزریق می‌کند یا الکترودی را برای برداشتن فتق دیسکی که به عصب‌ها فشار می‌آورد، وارد ستون فقرات می‌کند. اندوسکوپ ابزار لازمی برای تعیین دقیق علت درد و بررسی ساختار آناتومیک ناحیه اپیدورال به منظور اطمینان از دقیق انجام دادن عمل است.

نوروپلاستی چیست؟

یک تکنیک جراحی بدون خونریزی برای تسکین درد مزمن کمر و سیاتیک است. نوروپلاستی با استفاده از کاتتر هدایت شده انجام می‌شود، متخصص کاتتر منعطف و نازک را از راه ساکروم وارد ناحیه اپیدورال می‌کند و آن را با توجه به تصاویر سی آرم (C-arm) با حرکات درست به سمت ناحیه ملتهبی هدایت می‌کند که داخل شکم یا ناحیه اپیدورال است. طراحی و عملکرد کاتتر به گونه‌ای است که احتمال تزریق دارو در محل دقیق التهاب عصب و رفع چسبندگی را بالا می‌برد.

درمان دیسک به روش رادیوفرکوئنسی

مراحل درمان دیسک با استفاده از رادیوفرکوئنسی به شرح زیر است:

• ابتدا بیمار داروی آرام‌بخش را از راه سرم درون‌وریدی دریافت می‌کند؛
• پوست بیمار کاملاً تمیز و ضدعفونی می‌شود؛
• موضع عمل بی‌حس می‌شود؛
• جراح سوزن مخصوصی را به کمک اکتینوسکوپی (actinoscopy) وارد ناحیه کلیه می‌کند؛
• جریان برق مختصری از سوزن که در فاصله ایمنی از عصب‌ها قرار دارد، عبور داده می‌شود. جریان برق درد بیمار را شبیه‌سازی می‌کند و باعث گزگز در گردن و کمر می‌شود؛
• پس از آن عصب‌ها در تمام طول درمان که درد شبیه‌سازی می‌شود، بی‌حس خواهند بود؛
• سوزن با امواج رادیویی گرم می‌شود و حرارتی تولید می‌شود که اجازه نمی‌دهد عصب پیام‌های درد را به مغز برساند و
• این عمل برای عصب‌های دیگری که به درمان نیاز دارند، تکرار می‌شود.

بیمار همان روز مرخص می‌شود.