فروش ویژه
اسپوندیلیت آنکیلوزان یا روماتیسم ستون فقرات نوعی آرتریت (بیماری التهابی مفصل) است که عمدتاً مفصل‌های ستون فقرات را درگیر می‌کند. این عارضه باعث احساس درد و خشکی در پایین کمر می‌شود. احتمال ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان در هر سنی وجود دارد، هرچند این عارضه معمولاً در اواخر دهه دوم زندگی و اوایل بیست سالگی بروز می‌یابد. درصد شیوع اسپوندیلیت آنکیلوزان در مردان تقریباً سه برابر زنان است.
فهرست مطالب
درباره اسپوندیلیت آنکیلوزان
اسپوندیلیت آنکیلوزان نوعی بیماری مزمن یا درازمدت است و بیماران سال‌ها با این عارضه دست و پنجه نرم می‌کنند. علائم رفت و برگشتی است، یعنی این که بسیاری از بیماران در دوره‌هایی حالشان خوب است و ماه‌های متمادی دچار هیچ گونه علائم ناراحت کننده‌ای نمی‌شوند. از این گذشته علائم بسیاری از بیماران خفیف است و مشکل قابل توجهی را برایشان به وجود نمی‌آورد.
مفصل‌های ستون فقرات در اثر ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان ملتهب و فرسوده می‌شود. بدن در تلاش برای ترمیم آسیب‌ها، شروع به تولید استخوان جدید می‌کند. در برخی بیماران مشاهده می‌شود که استخوان‌های ستون فقرات در پی پیشرفت بیماری و تولید استخوان‌های جدید در نهایت به هم جوش می‌خورد. روماتیسم ستون فقرات معمولاً پایین کمر و لگن را درگیر می‌کند. البته احتمال اثر گذاشتن روماتیسم ستون فقرات بر مفصل‌های دیگری، مانند مفصل ران، شانه و دیواره قفسه سینه نیز وجود دارد.
فروشگاه بازار پزشکی با بهره گیری از بهترین برندها و دانش فنی خود توانسته تا کنون خوش بدرخشد. فروشگاه بازار پزشکی از هر گونه تلاشی برای بالا بردن کیفیت خرید مشتریان خود دریغ نمیکند و همواره در تلاش است تا اسان ترین فرایند خرید با قیمت های واقعی و بدون واسطه از برندهای معتبر را برای مشتریان خود فراهم آورد. تامین مطمئن، سریع و اقتصادی کالاهای پزشکی و لوازم سلامت کاربران با بالاترین کیفیت از اولویت های سایت بازار پزشکی می باشند.
به منظور رفاه حال شما عزیزان امکان پاسخگویی به سوالات شما عزیزان در خصوص محصولات، نحوه سفارش، تعیین سایز و موارد دیگر می توانید با تلفن ۰۲۱۹۲۰۰۷۷۲۴ و ۰۹۳۶۱۰۵۳۳۳۳ در ساعات کاری 10 تا 17 در ارتباط باشید.
علل روماتیسم ستون فقرات
علت ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان دقیقاً مشخص نیست، هرچند مشخص شده است که بین ابتلا به این بیماری و ژنتیک ارتباط معناداری وجود دارد.
اسپوندیلیت آنکیلوزان غالباً ارثی است. داشتن ژن HLA-B27 احتمال ابتلا به روماتیسم ستون فقرات را افزایش می‌دهد، به ویژه اگر سابقۀ ابتلا به این بیماری در یکی از بستگان نزدیک نیز وجود داشته باشد. البته تمام افرادی که این ژن در بدنشان وجود دارد، لزوماً دچار اسپوندیلیت آنکیلوزان نمی‌شوند. همچنین ژن‌های دیگر و عامل‌های محیطی نیز در بروز روماتیسم ستون فقرات نقش دارند و باعث می‌شوند بعضی افراد به این بیماری مبتلا شوند.
علائم روماتیسم ستون فقرات
علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان معمولاً به آهستگی و ظرف چند سال بروز می‌یابد. علائم در ابتدا بسیار خفیف است، اما به تدریج قابل توجه می‌شود. همچنین علائم در بعضی دوره‌ها موقتاً شدیدتر می‌شود، سپس علائم بیمار در پی این حمله‌ها بهبود می‌یابد و بیمار در دوره بهبود یا رمیشن قرار می‌گیرد. درد و خشکی پایین کمر از علائم اصلی اسپوندیلیت آنکیلوزان به شمار می‌آید.
- بیماران معمولاً در نیمه دوم شب یا صبح زود درد شدیدتری را احساس می‌کنند. همچنین درد گاهی اوقات آن‌قدر شدید می‌شود که بیمار را از خواب بیدار می‌کند.
- درد معمولاً بعد از بیدار شدن و راه رفتن کمتر می‌شود.
- برخی بیماران در ناحیه باسن و بالای ران نیز دچار درد می‌شوند.
روماتیسم ستون فقرات می‌تواند باعث بروز علائم زیر در بخش‌های دیگر بدن نیز بشود:
- درد در مفصل‌هایی مانند گردن، شانه، قفسه سینه و مفصل ران. عدم فعالیت و بی‌تحرکی این درد را شدیدتر می‌کند.
- درد در ناحیه‌های اتصال تاندون‌ها به استخوان. این درد که اصطلاحاً انتزیت (enthesitis) گفته می‌شود، در آرنج، زانو و پاشنه احساس می‌شود.
- التهاب چشم. چشم قرمز و دردناک می‌شود و بیمار به نورهای درخشان حساس می‌شود. در صورت مواجهه با این علامت به سرعت به پزشک مراجعه کنید تا مانع از وارد شدن آسیب دائمی به چشم شوید.
- احساس ضعف و خستگی شدید
عوارض اسپوندیلیت آنکیلوزان
چنانچه بیمار مدتی طولانی به روماتیسم ستون فقرات شدید مبتلا بوده باشد، بیشتر در معرض خطر بروز عوارض قرار دارد. عوارض اسپوندیلیت آنکیلوزان شامل موارد زیر می‌شود:
- شکستگی ستون فقرات: چنانچه استخوان‌های ستون فقرات به هم جوش خورده باشد، خطر شکستگی بیشتر می‌شود.
- پوکی استخوان: پوکی استخوان استخوان‌ها را ضعیف و شکننده می‌کند و خطر شکستگی آنها را افزایش می‌دهد. از هر ده بیمار مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان، سه نفر دچار پوکی استخوان می‌شوند.
- ناراحتی‌های قلبی: بیماران مبتلا به روماتیسم ستون فقرات ظاهراً بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات قلبی و گردش خون قرار دارند.
البته اکثر بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان دچار ناتوانی شدید یا عوارض قابل توجه نمی‌شوند.
تشخیص اسپوندیلیت آنکیلوزان
پزشک پروندۀ پزشکی و علائم بیمار را بررسی می‌کند و معاینه بالینی انجام می‌دهد. ممکن است پزشک برای بررسی دامنۀ حرکتی از بیمار بخواهد که حرکات خاصی را انجام دهد و کمر و پشت بدن را برای یافتن نقاط حساس به لمس در مفصل‌ها لمس کند. چنانچه پزشک عمومی احتمال دهد که اسپوندیلیت آنکیلوزان می‌تواند علت کمردرد باشد، بیمار را برای تایید تشخیص به متخصص روماتولوژی ارجاع می‌دهد. متخصص روماتولوژی پزشکی است که در زمینه تشخیص و درمان عارضه‌های درگیر کننده مفصل‌ها و بافت‌های اطراف تخصص دارد. همچنین آزمایش‌های زیر نیز برای تشخیص روماتیسم ستون فقرات انجام می‌شود:
- آزمایش خون: وجود پروتئین‌های نشان دهنده التهاب در بدن در نمونه خون بررسی می‌شود.
- آزمایش خون جهت بررسی وجود ژن HLA-B27: این ژن در خون بسیاری از بیماران مبتلا به روماتیسم ستون فقرات وجود دارد.
- رادیوگرافی: عکسبرداری رادیوگرافی از استخوان‌ها و مفصل‌های ستون فقرات انجام می‌شود.
- اسکن MRI: اسکن ام آر آی از کمر گرفته می‌شود. ام آر آی تغییرات ناشی از اسپوندیلیت آنکیلوزان را سریع‌تر از رادیوگرافی و در مراحل ابتدایی نشان می‌دهد.
درمان روماتیسم ستون فقرات
اسپوندیلیت آنکیلوزان عارضه‌ای مزمن است که درمان قطعی ندارد. اما خوشبختانه روش‌های بسیاری برای مدیریت این عارضه وجود دارد و به کمک درمان‌های مختلف می‌توان علائم را تسکین داد تا اثر بیماری بر روی زندگی روزمرۀ بیماران به حداقل برسد.
فیزیوتراپی و ورزش
فیزیوتراپی بخش بسیار مهمی از درمان روماتیسم ستون فقرات به شمار می‌آید. زمانی که اسپوندیلیت آنکیلوزان در بیماری تشخیص داده می‌شود، پزشک معمولاً او را به متخصص فیزیوتراپی معرفی می‌کند تا این متخصص برنامه ورزشی را متناسب با شرایط بیمار تهیه کند. این برنامۀ ورزشی به گونه‌ای طراحی می‌شود که بیمار توانایی حرکتی و انعطاف‌پذیری خود را حتی‌الامکان حفظ کند. برنامۀ ورزشی مخصوص درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان از موارد زیر تشکیل می‌شود:
- تمرین‌های کششی و تقویتی کمر
- تمرین‌هایی برای حفظ حالت اندامی مناسب
- تمرین‌های تنفس عمیق برای باز کردن عضلات قفسه سینه
- تمرین‌هایی برای کشیدن ستون فقرات
- حرکاتی که بخش‌های مختلف ستون فقرات را به کار می‌گیرد و دامنۀ حرکتی هر ناحیه را بهبود می‌دهد.
- تمرین‌های ایروبیک: این تمرین‌ها ضربان قلب را افزایش می‌دهد و بیمار را به نفس نفس زدن می‌اندازد.
- آب درمانی: بیمار حرکات خاصی را در استخر آب گرم انجام می‌دهد. آب درمانی برای مدیریت درد مفید است و توانایی حرکتی بیمار را بهبود می‌دهد.
درمان دارویی
پزشکان معمولاً ابتدا داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDs) را برای کاهش درد و خشکی مفاصل تجویز می‌کنند. چنانچه بیمار این داروها را به طور منظم مصرف کند، داروها سرعت پیشرفت عارضه را آهسته و از تشدید عارضه جلوگیری می‌کنند. چنانچه داروهای تجویز شده بعد از چند هفته مصرف منظم اثر مطلوب را به جا نگذارد، پزشک دوز دارو را تغییر می‌دهد یا داروی جدیدی تجویز می‌کند.
اگر لازم باشد بیمار داروهای NSAIDs را به طور منظم مصرف کند، پزشک داروی دیگری به نام مهار کننده پمپ پروتون را نیز برای محافظت از معده و کاهش خطر بروز عوارض جانبی ناشی از مصرف این داروها تجویز می‌کند. چنانچه بیمار نتواند داروهای NSAIDs را به هر دلیلی مصرف کند یا این داروها به اندازه کافی تاثیرگذار نباشد، پزشک مسکن دیگری مانند پاراستامول یا کدئین تجویز می‌کند. در صورتی که مفاصل به شدت دردناک و متورم باشد، پزشک تزریق استروئید در مفصل را پیشنهاد می‌دهد.
داروهای DMARDs (ضدروماتیسمی اصلاح کننده بیماری) استاندارد قدیمی‌تر شامل متوترکسات و سولفاسالازین می‌شود. چنانچه علائم در نقاط دیگر منتشر شده و بیماری محیطی بازوها یا پاها را درگیر کرده باشد، پزشک این داروها را تجویز می‌کند. البته داروهای DMARDs کمکی به رفع درد و خشکی ستون فقرات نمی‌کنند.
جراحی
اکثر بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان نیازی به جراحی ندارند. اما اگر یکی از مفصل‌ها مانند مفصل ران یا شانه به شدت آسیب دیده باشد، پزشک توصیه می‌کند که جراحی تعویض مفصل انجام شود. درصد اندکی از بیماران که زندگیشان به دلیل خمیده شدن و به هم جوش خوردن مهره‌های ستون فقرات مختل شده است، می‌توانند کیفیت زندگیشان را با انجام عمل جراحی اصلاحی بهبود دهند.
زندگی کردن با روماتیسم ستون فقرات
اسپوندیلیت آنکیلوزان زندگی بیماران را به روش‌های مختلفی تحت تاثیر قرار می‌دهد. علائم اکثر بیماران خفیف است و مشکلات انگشت‌شماری را برایشان ایجاد می‌کند، حال آن که برخی بیماران دچار ناتوانی شدید می‌شوند. چنانچه تشخیص روماتیسم ستون فقرات در فردی تایید شود، پزشک شیوه‌های مدیریت علائم را در زمان حمله بیماری به او توضیح می‌دهد و همچنین به او می‌گوید که در صورت بروز مشکل با چه افرادی، مثلاً متخصص روماتولوژی باید تماس بگیرد. بیماران برای مدیریت علائم باید تمرین‌های کششی و تقویتی را به طور مرتب انجام دهند و اطلاعات خود را در زمینه مدیریت درد و خستگی افزایش دهند.
چنانچه اسپوندیلیت آنکیلوزان انجام فعالیت‌های روزمره را برای بیمار دشوار کرده باشد، پزشک بیمار را به متخصصینی مانند متخصص کاردرمانی معرفی می‌کند. متخصص کاردرمانی تغییرات مفید یا استفاده از وسایل خاص را به بیمار توصیه می‌کند تا به این ترتیب زندگی برایش آسان‌تر شود. ممکن است لازم باشد که بیمار تغییراتی را در محیط کارش به وجود بیاورد تا بتواند وظایف شغلی، به خصوص کارهای سنگین بدنی را به راحتی و در کمال ایمنی انجام دهد. فعال بودن بیماران مبتلا به روماتیسم ستون فقرات برای حفظ عملکرد و توانایی حرکتی بسیار مهم است. متخصص فیزیوتراپی برنامۀ ورزش و فعالیت خاصی را متناسب با شرایط بیمار طراحی می‌کند.