درد پا میتواند ناشی از شرایط مختلفی مانند ضربه تصادفی، آسیب عصبی مانند سیاتیک، فتق دیسک کمر، خستگی، گرفتگی عضلات، ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون در ساق پا)، واریس و بسیاری دلایل دیگر باشد.
در بسیاری از موارد درد پا را میتوان در خانه مدیریت کرد اما مواقعی وجود دارد که برای تشخیص و درمان درد پا باید به پزشک مراجعه کرد. مراقبت مناسب از دلایل خاصی از درد پا میتواند بعداً از عوارض جدی جلوگیری کند. با برخی از علل شایع درد پا و زمان مراجعه به پزشک آشنا شوید.
چه چیزی باعث درد پا میشود؟
بیماریهای عفونی، مشکلات گردش خون و شرایط عصبی میتوانند بر ساق پا تأثیر بگذارند. با این حال بیشتر درد پا به دلیل فعالیت بیش از حد، آسیب و ساییدگی ناشی از افزایش سن بر روی ماهیچهها، استخوانها، مفاصل، تاندونها و رباطهای پا از جمله مفصل ران، زانو و مچ پا است. معمولاً این شرایط جدی نیستند و شما میتوانید با اقدامات مراقبت از خود و تغییر شیوه زندگی تا حد زیادی از مشکلات بیش از حد و آسیب جلوگیری کرده و آنها را درمان کنید. به عنوان مثال، استراحت مناسب در بین دورههای تمرین و پرهیز از ورزشهای شدید، دو روش عملی برای جلوگیری از ضربه پا است.
درد پا ممکن است ناشی از شرایطی باشد که میتواند با اقدامات مراقبت از خود یا با پیروی از برنامه درمانی ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی شما تسکین یابد.
علل درد پا ناشی از آسیب
درد ساق پا ممکن است در اثر صدمات مختلف ایجاد شود از جمله:
- ترک خط مو یا شکستگی استرسی
- گرفتگی عضلات (اسب چارلی) که معمولاً در اثر کم آبی یا فعالیت بیش از حد ایجاد میشود
- آسیب بیش از حد (اسپلینت ساق پا)، کشیدگی یا رگ به رگ شدن
- آسیب تروماتیک (پارگی تاندون آشیل، پارگی مینیسک)
علل دژنراتیو، التهاب و درد پا مرتبط با خودایمنی
درد ساق پا همچنین میتواند ناشی از خراب شدن ساختار مفصل، شرایط التهابی و بیماریهای خود ایمنی باشد، مانند:
- کیست بیکر
- بورسیت (التهاب کیسه بورس که مفصل را محکم میکند)
- فیبرومیالژیا (بیماری مزمن که باعث درد، سفتی و حساسیت به لمس میشود)
- نقرس (نوع آرتریت)
- لنگش متناوب ناشی از تصلب شرایین (سخت شدن عروق)
- آرتروز
- روماتیسم مفصلی
- تاندونیت (التهاب تاندون)
- رگهای واریسی
سایر علل درد پا
درد ساق پا ممکن است علامتی از شرایط مبهم یا نادر باشد که فوراً آشکار نمیشوند. این موارد شامل:
- تومور استخوانی (بدخیم یا خوش خیم)
- داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها یا آلوپورینول که برای درمان نقرس استفاده میشود
- بیماری Legg-Calve-Perthes (بیماری نادر و دژنراتیو استخوان لگن)
- استئومیلیت (عفونت استخوان)
- آسیب عصب سیاتیک به علت تنگی نخاع یا بیماری دژنراتیو دیسک
- سلولیت (عفونت پوستی)
- شکستگی صفحه رشد
علل جدی یا تهدید کننده زندگی درد پا
در برخی موارد درد پا ممکن است علامتی از یک بیماری جدی یا تهدید کننده زندگی باشد که باید در اسرع وقت در شرایط فوریتهای پزشکی ارزیابی شود. این موارد شامل:
- ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون در ساق پا، که می تواند از ساق پا خارج شود و باعث آمبولی ریه در ریه، حمله قلبی یا حتی سکته مغزی شود)
- بیماری سرخرگ محیطی (PAD که به آن بیماری عروق محیطی نیز گفته میشود، یا PVD که به دلیل تجمع چربی و کلسترول در دیوارههای شریان و تنگی عروق است که باعث محدود شدن جریان خون در اندامها میشود)
- تنگی نخاع (تنگ شدن کانال نخاعی و فشرده سازی نخاع و اعصاب)
علائم
بسیاری از علائم درد پا وجود دارد که باید از آنها مراقبت کرد و ممکن است نشان دهنده بیماری زمینهای جدیتری باشد. اگر بسیاری از این علائم را تجربه کردید، ممکن است زمان مراجعه به پزشک فرا رسیده باشد. برخی از رایجترین علائم درد پا که باید از آنها آگاهی داشته باشید عبارتند از:
- درد شدید در سراسر پاها
- ضعف
- بیحسی (گزگز)
- گرفتگی عضلات
- سفتی، سختی
- تورم در یک یا هر دو پا
- درد هنگام راه رفتن
- دردی که طی چند روز بدتر میشود یا ادامه مییابد
- رگهای واریسی که باعث درد و ناراحتی میشوند
اگر این علائم درد پا را دارید، باید فوراً به بیمارستان بروید:
- پای شما قرمز و در لمس گرم است
- پای شما رنگ پریده و در لمس سرد است
- بریدگی عمیقی در پای شما وجود دارد
- تورم در پاهای شما (ورم پا) با تنفس سخت وجود دارد
- نمیتوانید راه بروید یا وزنهای روی پا بگذارید
- شما دچار صدمهای شدید
بسیاری از شرایط وجود دارد که میتواند باعث درد پا شود. برخی از آنها بسیار جدیتر از دیگران هستند، به همین دلیل برای تشخیص باید به کلینیک مدیریت درد مراجعه کنید.
درد پا چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشک معاینه فیزیکی انجام داده و علائم شما را بررسی می کند. مهم است که به طور مفصل نحوه آسیب دیدگی و احساس پای خود را بلافاصله پس از آسیب شرح دهید. این اطلاعات میتواند به پزشک در تشخیص کمک کند.
ممکن است به آزمایشات تصویربرداری نیاز داشته باشید تا مشخص شود پارگی جزئی یا کامل در عضلات ساق پا وجود دارد یا خیر. این آزمایشات همچنین میتواند سایر شرایطی را که باعث ایجاد درد در ساق پا میشوند، مانند پارگی تاندون آشیل یا ترومبوز ورید عمقی (DVT) منتفی کند. تحقیقات نشان میدهد که حداکثر 10 درصد از افرادی که علائم کشیدگی ساق پا دارند، DVT دارند که میتواند یک وضعیت تهدید کننده زندگی باشد.
پزشک شما ممکن است موارد زیر را انجام دهد:
- سونوگرافی برای بررسی وجود اشک یا تجمع مایع در اطراف عضلات ساق پا.
- MRI، برای بررسی لخته شدن خون، پارگی یا خونریزی داخلی
گزینههای درمان درد پا
درمان ایدهآل برای درد پا بستگی به علت زمینهای دارد. اگر درد پای شما بدتر و بدتر میشود، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید. او میتواند یک معاینه فیزیکی و بررسی سابقه پزشکی و علائم شما را برای تشخیص انجام دهد. اگر پزشک شما نتواند علت درد پا را مشخص کند، ممکن است لازم باشد به پزشک متخصص ورزشی یا ارتوپد مراجعه کنید.
بسته به علت درد پا، گزینههای درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حفاظت – اولین قدم در درمان درد پا محافظت از ناحیه و جلوگیری از بدتر شدن وضعیت است. این ممکن است شامل باند، آتل یا بیحرکت کننده باشد.
- استراحت – علاوه بر محافظت از خود پا، شما باید تا جایی که ممکن است از استفاده عضله اجتناب کنید و به ان استراحت دهید – این ممکن است شامل عصا یا ویلچر برای جلوگیری از استفاده از پای آسیب دیده باشد.
- یخ-یک کیسه یخ پوشیده از پارچه را به مدت 10 تا 15 دقیقه در منطقه آسیب دیده قرار دهید تا به کاهش درد و التهاب کمک کند.
- فشرده سازی – بستن پای خود در یک بانداژ محکم اما کشدار یا پوشیدن جوراب فشاری میتواند از تورم جلوگیری کند.
- ارتفاع – برای افزایش گردش خون و کاهش تورم سعی کنید پای آسیب دیده را در حال استراحت روی چند بالش بلند کنید.
- کشش – اگر درد پای شما مربوط به کشیدگی عضلات است، کشش ماهیچه ممکن است به تسریع بهبودی کمک کند و میتواند از آسیب مجدد پا در آینده جلوگیری کند.
- برای تقویت عضلات تحت فیزیوتراپی قرار بگیرید. پس از آسیب ماهیچهای، بازسازی قدرت و ثبات ضروری است که ممکن است به فیزیوتراپی نیاز داشته باشد. فیزیوتراپ شما تمرینات خاصی را به شما ارائه میدهد تا به شما در تقویت قدرت کمک کند.
- داروها- درد پا ناشی از کشیدگی عضلات، کوفتگی یا التهاب تاندون اغلب میتواند با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) که بدون نسخه یا با تجویز پزشک در دسترس هستند درمان شود.
در موارد شدید ممکن است برای برخی از علل درد پا نیاز به جراحی باشد. پارگی تاندون آشیل ممکن است نیاز به ترمیم جراحی داشته باشد و انسداد شریان پا به خودی خود بهبود نیابد. برای تشخیص درد پا و تعیین بهترین دوره درمان، پزشک ممکن است به آزمایش خون یا تصویربرداری نیاز داشته باشد.